Omgaan met complotdenken in de klas

Praktische tips voor docenten: wat moet ik doen als...

Hoe ga je als docent om met een leerling die in complotten gelooft? Wat moet je (niet) doen en juist wel zeggen? We geven je praktische tips en suggesties hoe je met complottheorieën in de klas het beste omgaat. Deze tips hebben we samen met Stichting School & Veiligheid opgesteld.

Neem complotdenken in de klas serieus

Veel docenten vinden het lastig om met leerlingen die denken in complotten om te gaan. Een uitlating of opvatting van een leerling kan een les verstoren. Hij of zij komt met een verhaal of idee dat haaks staat op het wereldbeeld en de waarneming van de docent voor de klas.

Het is belangrijk om leerlingen die in complotten geloven serieus te nemen. Weerleggen of onderuithalen van een complot met alleen feitelijke informatie werkt juist niet. Wat wel werkt, is samen met de leerlingen op zoek gaan naar wat waar is. Wees daarbij open en nieuwsgierig.
Hoe je dat doet, lees je uitgebreid in de download Complotten in de klas. Een korte samenvatting lees je hieronder.

Zo reageer je het beste op een complot

  • Probeer er achter te komen waar het complot vandaan komt. Wat zegt dit over de leerling?
  • Ga samen met leerlingen op zoek naar waarheidsvinding. Wees hierbij open en nieuwsgierig.
  • Zoek ook een balans. Heel veel kan worden gezegd en onderzocht, maar niet alle waarheid is relatief.
  • Probeer een werkvorm uit die het wij-zij denken ter discussie stelt. Of zoek naar een werkvorm waarmee je alle leerlingen aanmoedigt om open te staan voor informatie vanuit een andere perspectief.

Wat moet je zeker niet doen?

  • Schrik niet van een complotverhaal van een leerling. 
  • Snoer een leerling niet de mond. Tenzij tot haat of geweld wordt opgeroepen.
  • Weerleg of haal een complot niet onderuit met alleen maar feiten. Dit werkt vaak juist niet.
  • Probeer niet een discussie te winnen maar probeer een gesprek te voeren.

Volg een training

Werk je met jongeren en wil je weten hoe je antisemitisme, vooroordelen en discriminatie bespreekbaar maakt? Of hoe je meer kunt leren over Anne Frank, de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog? Bekijk het aanbod en meld je aan.

Ons complete aanbod aan trainingen

Zoek je een training over sociale veiligheid in het onderwijs?  Kijk dan verder.

Het trainingsaanbod van Stichting School & Veiligheid