Antisemitisme in het voortgezet onderwijs

De aard en omvang van antisemitische incidenten onder scholieren

Uit het rapport Antisemitisme in het voortgezet onderwijs blijkt dat één op de drie docenten in 2012 getuige was van antisemitische voorvallen in de klas. Het tegengaan van antisemitisme met voorlichting en lesmateriaal blijft hard nodig

De Anne Frank Stichting wil met dit onderzoek onder 937 docenten een actueel beeld geven van de aard en omvang van antisemitische voorvallen onder middelbare scholieren.

De drie verschijningsvormen van antisemitisme

Antisemitisme in het voortgezet onderwijs kent verschillende verschijningsvormen. Als we kijken naar de context van de incidenten, dan valt het op dat antisemitische voorvallen vaak voetbalgerelateerd zijn.

Rivaliteit voetbalclubs

Van de docenten geeft 40% aan hier eenmalig of meerdere keren mee mee te maken hebben gehad. Dit voetbalgerelateerd antisemitisme komt voort uit de rivaliteit tussen fans van verschillende voetbalclubs. Het laat zich nu ook zien op middelbare scholen en dus buiten de voetbalstadions.

Midden-Oostenconflict

Antisemitische opmerkingen doen zich ook voor tegen de achtergrond van het Midden-Oostenconflict. Een op de vijf docenten rapporteert beledigingen van Joden in deze context. 

Holocaustontkenning

Holocaustontkenning of –bagatellisering komt ook regelmatig voor. Het onderzoek laat zien dat een op de tien docenten het afgelopen jaar hiermee is geconfronteerd.

De daders van antisemitisme

De meerderheid van de daders is autochtoon en mannelijk. Tegelijkertijd is er een relatieve oververtegenwoordiging van Marokkaanse en Turkse leerlingen. Zo is bijvoorbeeld 3% van de leerlingen van Marokkaanse afkomst, maar in de daderpopulatie is 10% van Marokkaanse afkomst.

Autochtone daders zijn in vooral verantwoordelijk voor voetbalgerelateerd antisemitisme. Allochtone daders voor antisemitisme gerelateerd aan het Midden-Oostenconflict. 

Antisemitisme op elk onderwijsniveau

Antisemitische voorvallen komen op alle onderwijsniveaus voor. Van praktijkschool tot vwo, met een lichte oververtegenwoordiging in het vmbo.

Educatie tegen antisemitisme

Antisemitische incidenten in het voortgezet onderwijs komen in 2013 minder vaak voor dan tijdens eerder onderzoek in 2004. Toch blijkt uit het onderzoek dat tegengaan van antisemitisme met voorlichting en lesmateriaal in het voortgezet onderwijs hard nodig blijft. 

Succesvolle educatieve aanpakken moeten doorgaan. Zoals educatie over de Holocaust en over vooroordelen die aan antisemitisme en andere vormen van discriminatie ten grondslag liggen.

Ook moet er worden gezocht naar oplossingen voor nieuwe problemen. Zoals het voetbalgerelateerd antisemitisme op scholen. Dit kwam voor het eerst in 2013 tijdens dit onderzoek in beeld.