Is kritiek op Israël antisemitisme?

Kritiek op de politiek van Israëlische regeringen is niet per definitie antisemitisch. Iedereen mag bijvoorbeeld politieke beslissingen van de diverse Israëlische regeringen ten aanzien van de Palestijnse gebieden afwijzen of bekritiseren. Dat gebeurt ook in Israël zelf. Het ontkennen van het bestaansrecht van de staat Israël is wel antisemitisch.

Ook het individueel of in het algemeen verantwoordelijk houden van Joden voor het beleid en de handelingen van Israël is een vorm van antisemitisme. Niemand is persoonlijk verantwoordelijk voor daden van land- of geloofsgenoten of een regeringsbeleid. 

Regelmatig wordt kritiek op Israël verweven met antisemitische mythen en symbolen. Zo kun je kwetsende, haatdragende cartoons tegenkomen, over rijke Joden of over Israël dat overal ter wereld achter de schermen aan de touwtjes trekt. Het gebruik van dergelijke beelden en symbolen past in de lange geschiedenis van antisemitisme.

Actie voeren tegen het regeringsbeleid van Israël of voor de rechten van Palestijnen is geen vorm van antisemitisme. Maar een  gesprek of een kritisch debat over Israël is wel steeds moeilijker te voeren. Standpunten zijn verhard en emoties lopen al snel hoog op, helemaal in periodes waarin het conflict oplaait.

Zodra het bestaansrecht van Israël ontkend wordt of Israël vergeleken wordt met nazi-Duitsland, wordt er een grens overschreden. Opmerkingen als ‘Wat Israël nu met de Palestijnen doet, is hetzelfde als de systematische uitroeiing van Joden door de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog’, zijn niet alleen ongepast en onjuist, maar ook antisemitisch. Door het conflict tussen Israël en de Palestijnen vallen veel slachtoffers aan beide kanten. Maar van uitroeiing is geen sprake.

Genocide

In het publieke debat zijn er veel vragen over het begrip genocide. De definitie van genocide die door de VN is aangenomen in 1946 is afkomstig van Raphael Lemkin. Op de website van de UNHCR is een korte samenvatting, in het Engels, van het leven van Raphael Lemkin en de betekenis van zijn werk te vinden.

Over Raphael Lemkin

Op de website van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies legt onderzoeker Laurien Vastenhout in een blog uit waar het begrip genocide vandaan komt en hoe dit in oorsprong juridische concept door wetenschappers, slachtoffergroepen en activisten op verschillende manieren gebruikt wordt.

Lees het blog: Wat is genocide?