Wat kun je doen tegen vooroordelen?

Iedereen heeft vooroordelen. Jij ook! Vooroordelen zijn handig, omdat je hiermee overzicht houdt. Maar ze hebben ook invloed op hoe we ons gedragen tegenover bepaalde mensen. Dan kan het gevaarlijk worden. Gelukkig kun je er ook iets aan doen. Hieronder staat dit beschreven in drie stappen.

De eerste en belangrijkste stap tegen alledaagse vooroordelen: ze herkennen. Én erkennen dat echt iedereen er last van kan hebben. Iedereen heeft over bepaalde groepen mensen wel uitgesproken oordelen die nooit voor alle leden van die groep opgaan. Als je je daar van bewust bent en blijft, heb je de grootste stap al gezet. 

De tweede stap: probeer erop te letten dat jouw eigen vooroordelen niet je gedrag gaan bepalen. Vooroordelen mogen niet leiden tot het apart zetten van mensen, tot discriminatie. Pas ook op met het verspreiden van je eigen vooroordelen.

En stap drie: reageer! Reageer als in jouw omgeving iemand andere mensen kwetst, hele groepen beledigt of in een hoek probeert te zetten met een vooroordeel. Ga daar tegenin! Reageer in je eigen kennissen- en vriendenkring, reageer op sociale media. 

Hoe doe je dat? Je kunt vragen of het een beetje minder heftig mag. Je kunt met mensen in debat gaan of op een andere manier van je laten horen. Bij kwetsende of beledigende vooroordelen – over jou of anderen – kun je duidelijk laten weten dat je dat niet in orde vindt.

Om goed te reageren op vooroordelen hoef je geen expert te zijn over een onderwerp. Je hoeft niet alle feiten te kennen. Je hebt het meest aan gezond verstand en inlevingsvermogen. En aan humor.

Als je in een discussie verzeild raakt, kun je soms met doorvragen verder komen dan met feiten, cijfers en argumenten. Goed doorvragen kan een goeie manier zijn om een eindeloos welles-nietes gesprek te vermijden. En je kunt zo ook laten zien dat sommige uitspraken eigenlijk niet kloppen of niet logisch zijn.

Vragen stellen kan ertoe leiden dat de ander zich gaat afvragen of hij of zij eigenlijk wel gelijk heeft. Misschien niet altijd direct. Soms werkt het pas op de wat langere termijn. Zo kun je in een paar kleine stappen er al voor zorgen dat jijzelf of iemand anders minder vooroordelen heeft.